Wat zijn de misvattingen en de weerstand die termen als “positief opvoeden”, “positief denken” of “een positieve mindset” bij veel mensen oproepen?
 
Positief opvoeden, oftewel ‘positive parenting’, is afgeleid van de opvoedingsmethodiek Triple P, die oorspronkelijk is overgewaaid vanuit Australië.  Triple P is een methode waarin ouders een positieve opvoedstijl aanleren. Hierdoor verminderen gedragsproblemen bij kinderen en verbetert de communicatie tussen ouder en kind in alledaagse situaties. Op basis van vijf basisprincipes worden zeventien opvoedingsvaardigheden nader uitgewerkt in diverse voorlichtingsactiviteiten, cursussen, modules en consultatiemogelijkheden. 
 
De term ‘positief opvoeden’ wordt inmiddels veel breder en ook los van Triple P gebruikt en verwijst naar een andere manier van omgaan met ongewenst gedrag in plaats van de gangbare opvoedingsstrategie van straffen en belonen. Er wordt nadruk gelegd op het tonen van affectie, het meer kijken naar dingen die goed gaan en een heldere en duidelijke communicatie. 
 
Positief opvoeden gaat dus veel verder dan het geven van complimenten. 
 
Om deze manier van opvoeden vervolgens af te doen als het overwaarderen van onze kinderen doet volgens mij geen recht aan de pogingen van veel ouders om te zoeken naar nieuwe wegen om onze kinderen groot te brengen. 


Maar is positief opvoeden nu wel of niet goed?
 
Zoals ik al eerder blogde, vind ik het moment gekomen om anders naar opvoeden te kijken. Het valt me namelijk op dat er vaak met een vreselijk gekleurde bril naar bepaalde zaken wordt gekeken. De bril van cynisme, van de criticus, van de ‘doe-maar-gewoon-dan-doe-je-al-gek-genoeg’ cultuur. De cultuur van vooral niet boven het maaiveld uitsteken, van middelmatigheid. We lijken de criticaster vaak hoger aan te slaan dan de cheerleader.
 
In de calvinistische opvoedingscultuur wordt het kritisch denken hoog gewaardeerd. We hebben veel waardering en respect voor cabaretiers, die gebeurtenissen of personen bespreken met spitsvondige en kritische opmerkingen en anekdotes. Ook kritische journalisten en commentatoren kunnen op onze goedkeuring rekenen. Zij ontvangen doorgaans meer applaus dan mensen die een positief en inspirerend verhaal te vertellen hebben. Een verhaal dat ons in contact brengt met onze grootsheid. 

Ook in ons onderwijs en onze opvoeding zien we nog vaak dat we veel meer aandacht besteden aan de verbeterpunten dan aan de talenten en kwaliteiten van onze kinderen. En kinderen die vragen worden overgeslagen, hoogmoed komt voor de val, en als we hoog van de toren dan moeten we toch echt even een toontje later gaan zingen. 


Allergie voor positiviteit 

Ik denk dat een grote groep mensen in de zojuist beschreven onderwijs- en opvoedingscultuur een beetje ‘kriegelig’ worden van de opkomst van positiviteit. 
 
Positief denken, positief opvoeden, dat lokt een tegenreactie uit in een cultuur waar de criticus zo sterk is ontwikkeld. We weten ook niet zo goed hoe we positief moeten leven, we willen er misschien wel niet aan! Stel je voor dat dat positieve gedoe nog werkt ook, waar gaan we dan nog over klagen of mopperen? Het is eng iets los te laten, wat we zo lang hebben gevoeld als deel van onze identiteit. 
 
Bovendien is de kern van de positieve psychologie dat we allemaal zelf verantwoordelijk zijn voor alle aspecten in ons leven. En is het niet veel lekkerder of makkelijker anderen of het systeem de schuld te geven van ons eigen ongeluk? 
 
‘Vrijwel elke moeder denkt dat haar kind geweldig is. Het wordt een probleem als de kinderen dit ook gaan geloven.’ Een klassiek voorbeeld van een opmerking die bol staat van cynisme en angst voor een positieve mindset. Want waarom is het een probleem als je jezelf geweldig vindt? Ik denk dat er meer problemen ontstaan wanneer we overwegend negatief over onszelf denken. Ik geloof dat veel problemen, zoals depressiviteit, stress, angststoornissen, burn-out die we steeds vaker zien, juist het gevolg zijn van een diepgeworteld gevoel, dat we niet goed genoeg zijn. Een gevoel dat vaak al is ontstaan in onze kindertijd. 
 
Mijn visie is dat juist deze mentaliteit van elkaar klein houden hetgeen is dat op de schop zou moeten. In een eerder artikel over opvoeden pleitte ik al voor een nieuwe kijk op opvoeden. 
 

Wat is onze bijdrage aan het zelfbeeld van onze kinderen?

Hoewel een cursus complimenten geven zeker van waarde kan zijn, kunnen we ons ook afvragen waarom we zo bang zijn voor positiviteit en mensen die het durven om in hun kracht te gaan staan. Veel ouders geven hun kinderen complimenten omdat ze daarmee willen bouwen aan een positief zelfbeeld bij hun kinderen. Het idee is dat ouders en anderen een belangrijke rol spelen in het opbouwen van een positief zelfbeeld en zelfvertrouwen bij kinderen. 
 
Maar volgens mij is het andersom: hoe kunnen we voorkomen dat kinderen hun natuurlijke aangeboren gevoel van vertrouwen en veiligheid niet verliezen? Kinderen worden geboren met een volledig gevoel van acceptatie. Een baby zal zich nooit druk maken om zijn of haar neus of billen. Een baby is wie hij of zij is en reageert primair vanuit de eigen behoeften. Een baby uit zich vrijelijk als hij of zij honger heeft, pijn of verdriet, zonder zich ook maar enigszins af te vragen wat wij daarvan vinden. 
 
Gaandeweg ontdekt een baby dat hij of zij reacties oproept bij anderen, positief of negatief. Mensen zijn sociale wezens en willen altijd bij de groep horen. Ze hebben affectie en aandacht nodig om te groeien. 
 
Deze hang naar waardering van anderen zorgt ervoor dat baby’s en later peuters, kleuters en pubers hun gedrag en hun uiterlijk gaan afstemmen op basis van de reacties van andere mensen, die belangrijk voor hen zijn. En helaas zijn deze reacties niet altijd positief. Hoe graag we onze kinderen ook willen beschermen, er komt een moment dat ze gekwetst worden, gepest, vernederd. Dat ze te maken krijgen met cynisme en sarcasme. 
 

Van positief zelfbeeld naar gezond zelfbeeld

In mijn ogen zijn kinderen daarom meer gebaat bij het leren van vaardigheden hoe zij kunnen omgaan met deze aanvallen op hun van nature positieve zelfbeeld. Ik spreek in dat kader liever van een gezond zelfbeeld. 
 
We spreken van een gezond zelfbeeld, wanneer je weet dat het je het gewoonweg waard bent om te bestaan. Je voelt je gewaardeerd, geliefd en gerespecteerd. Dit gevoel van eigenwaarde staat los van je financiële situatie, je positie op de arbeidsmarkt, verhalen die anderen mogelijk over jou vertellen en je huwelijkse staat. 
 
Een gezond zelfbeeld betekent, dat je weet dat je goed genoeg bent, maar ook dat alle andere mensen goed genoeg zijn. Iedereen is even veel waard, ondanks allerlei individuele verschillen in intelligentie, schoonheid en wijsheid. Een gezond zelfbeeld is onvoorwaardelijk, net zoals de liefde die je voelt wanneer jouw pasgeboren baby op je buik wordt gelegd. 
 
Onvoorwaardelijk van jezelf houden blijkt keer of keer weer de eerste stap naar een gelukkig, gezond en vervuld leven. Hoe mooi zou het zijn wanneer we onze opvoeding meer zouden afstemmen op dit uiteindelijke doel in plaats van op sociaal wenselijk gedrag, sportprestaties of hoge CITO-scores en een bepaalde positie op de arbeidsmarkt. Dit vraag om meer aandacht voor het ontwikkelen van persoonlijke waarden, meer ruimte voor creativiteit en waardering voor diversiteit. 
 
Gezien het geschetste beeld dat ik beschreef over de nog steeds overheersende opvoedingscultuur is het geen wonder dat velen van ons een zeer sterke innerlijke criticus hebben ontwikkeld. Deze innerlijke criticus vertelt ons steeds weer wat we nog aan onszelf dienen te verbeteren. Deze innerlijke criticus is funest voor ons persoonlijk geluk. Het belemmert ons namelijk om voluit te durven leven en onze talenten optimaal te benutten en te delen met de wereld. Om ons eigen unieke pad te bewandelen en onze passie te volgen. 


Interessant? 

Dan raad ik je aan om mijn nieuwe boek te lezen! In Next Level Mama beschrijf ik 7 stappen die je helpen en die je kunt nemen naar een buitengewoon leven voor jou en je gezin. Via het boek krijg je ook nog eens toegang tot 7 gratis cadeautjes! Praktische, creatieve en verrassende geschenken voor jou en je gezin, zodat je het geleerde direct in de praktijk kunt brengen.

 
 
 

Is dit interessant voor jou?

Ik heb elke maand een paar plekken beschikbaar voor een gratis Clarity Call om met je te sparren over jouw plannen en dilemma's.  Samen kijken we hoe ik jou het beste kan helpen. Dit aanbod geldt exclusief voor jou als ambitieuze, open-minded vrouw die meer uit zichzelf en haar bedrijf wil halen. In het gesprek geef ik je mijn ideeën over wat er voor  jou mogelijk is. 


Wil je eerst zelf checken of je op de goede weg zit? 
Check dan hier de drie pijlers van een succesvol coaching bedrijf.

0 Comments

Leave a Comment